De Dokwerker staat niet alleen symbool voor de eerste grootschalige verzetsactie tegen de Duitse bezetter in 1941, maar is uitgegroeid tot een belangrijk monument tegen racisme. Ook is het het boegbeeld voor de Februaristaking.

‘Zeer treffend komt de vastberadenheid van het opgekropte verzet erin tot uitdrukking,’ schreef het Haarlems Dagblad toen het beeld in 1952 werd onthuld. Mari Andriessen was de ideale kandidaat voor deze opdracht. Naast zijn kwaliteit als beeldhouwer, had hij tijdens de Tweede Wereldoorlog Joodse onderduikers in huis en diende zijn atelier als wapendepot voor het verzet. Bovendien weigerde hij deel uit te maken van de Nederlandsche Kultuurkamer. Dit instituut was opgericht door de Duitsers en dwong kunstenaars van alle disciplines lid te zijn. Anders konden ze hun beroep niet uitoefenen. Vanzelfsprekend moesten de leden het nationaalsocialistische gedachtengoed uitdragen.

Voor de Dokwerker heeft Mari Andriessen zijn vriend Willem Termetz model laten staan, die samen met hem in het verzet zat. De Dokwerker heeft niet altijd op deze plek gestaan. In het begin stond hij met zijn armen gestrekt naar het Waterlooplein. In 1970 is het beeld verplaatst richting de synagoge vanwege werkzaamheden aan de metro.

De Dokwerker is door de Joodse Rosj Pinaschool geadopteerd.