Nelson Mandela gedenkteken: Rona Batho ("Wij het volk")

Eigenschappen
Kunstenaar Mohau Modisakeng
Adres Nelson Mandelapark, Kraaiennestpad 1102, Amsterdam
Wijk Nelson Mandelapark
Materiaal Beton, Brons
Plaatsingsdatum 2021

Over het gedenkteken
Het ontwerp van Modisakeng is geïnspireerd op onder andere het volgende citaat van Mandela: ‘We zijn menselijk door de menselijkheid van anderen’. Dit is ook in kern de essentie van de Afrikaanse filosofie van Ubuntu: vrij vertaald ik ben omdat wij zijn. De mens opereert niet als individu, maar is onderdeel van een gemeenschap waarvan hij afhankelijk is, van kan leren en door wordt gevormd. Deze tekst is aangebracht op de rand van een enorme ronde ‘sokkel’ (doorsnede 6 meter). Op deze sokkel zijn rondom zeven bonzen portretten gepositioneerd. Gedurende de ontwerpfase maakte Modisakeng – als onderdeel van het participatieproces – portretschetsen van bewoners uit stadsdeel Zuidoost die de basis voor het ontwerp vormden. In de avond krijgt het beeld een nieuwe dimensie door de verlichting van binnenuit.

Een gedenkteken ter ere van Nelson Mandela: de totstandkoming
In 2014 is het voormalige Bijlmerpark door de gemeente Amsterdam omgedoopt tot het Nelson Mandelapark. Naast een naamswijziging zou er ook een gedenkteken komen in het park ter ere van Nelson Mandela, dit in opdracht van voormalig burgemeester Eberhard van der Laan. In 2018 startte het Centrum voor Beeldende Kunst Zuidoost (CBK Zuidoost) in opdracht van stadsdeel Zuidoost met de begeleiding en coördinatie van het Nelson Mandela gedenkteken. Het was uitdrukkelijk de bedoeling om geen portret van Mandela te maken, zoals er al heel veel op allerlei plekken in de wereld staan. Vervolgens begon de selectieprocedure voor de kunstenaar en participatieprocedure met bewoners. In juli 2019 werd uit de inzendingen van kunstenaars door een commissie gekozen voor het ontwerp van kunstenaar Mohau Modisakeng (1986, Soweto).

 Het Stadscuratorium Amsterdam over het gedenkteken 
Het werk staat in een lange traditie van Mandela-monumenten over de hele wereld. Daarin neemt het een unieke positie in omdat het beeld in Zuidoost het eerste Mandela-monument is dat niet Mandela zelf afbeeldt, maar juist de ander. Het staat daarmee geheel in de geest van Mandela en is ook een nieuwe benadering van monumenten en gedenktekens, waarbij niet de persoonsverheerlijking centraal staat maar juist de nadruk wordt gelegd op het creëren van gemeenschappelijkheid en openbaarheid, vanuit diversiteit. SCA waardeert de wijze waarop de kunstenaar het gedachtengoed van Mandela centraal stelt met de verbeelding van de ander. Tekst en beeld representeren 'zelfbeschikking', 'saamhorigheid' of 'ubuntu'. 

Mohau Modisakeng about his artwork

Rona Batho considers the history, character and future of the culturally diverse and vibrant enclave in the South East of Amsterdam.

The monument takes into account the sort of community members and institu­tions that contribute towards the current state and future-foward renewal that now characterizes the spirit of Bijlmer.

Whilst primarily reflecting on the legacy of Nelson Mandela, Rona Batho ultimately attempt to reflect on the process of rebuilding, redesigning and reshaping a community based on the principles of democracy, equal­ity, multiculturalism, and Ubuntu, which represent the foundation of the 25 year old South African nation building project.

In 1994 South Africa transitioned from white minority rule under apartheid into black majority rule in the post apartheid context. After a series of secret meetings held in the 1980s between the former Apartheid government and the ANC, led by Nelson Mandela who was still a prisoner, a negotiated settlement was finally reached.

Soon followed the release of Nelson Mandela and other political prisoners in 1990, the unbanning of political par­ties, and the return of all exiles, thus began the reconstruction of what would come to be known as the New South Africa – the Rainbow Nation. On 27th April 1994 the first nonracial elections were held and on May 10th, Nelson Mandela was inaugurated as South Africa’s first black president, sending shockwaves throughout the world as lo­cally and abroad people celebrated the end of apartheid and the beginning of a new dawn in South Africa.

Nelson Mandela was hailed as a national hero and a symbol of non-violence, freedom and reconciliation. The statue is a celebration of this legacy of speaking unity, self-determination, freedom and Ubuntu, while also making a point to honor the contributions, sacrifices and continuing roles of the community of ordinary black South Africans in the fight for freedom.

 

Nelson Mandela gedenkteken: Rona Batho ("Wij het volk")

Plattegrond