Monument als bewonersinitiatief

Bewoners van Amsterdam Zuidoost namen in 1999 het initiatief en vroegen aan Stadsdeel Zuidoost om een waardig monument te realiseren ter herdenking van vrijheidsstrijder en verzetsheld Anton de Kom.

Samen met bewoners werden de inhoudelijke randvoorwaarden voor de kunstopdracht vastgesteld. Het moest een figuratief beeld worden dat behalve fysieke gelijkenis ook een verbeelding moest opleveren van het gedachtengoed van Anton de Kom. Samen met bewoners werden daarop vier kunstenaars uitgenodigd om een ontwerp te maken: Jikke van Loon, Henri Renfurn, Henk Visser en Erwin de Vries. De ontwerpen waren eind 2004 te zien in een tentoonstelling. Het publiek en een jury kozen begin 2005 het ontwerp van kunstenaar Jikke van Loon als monument voor Anton de Kom. 

'Strijden ga ik! Eerst na d'overwinning kom ik terug...' Deze beginregel van Anton de Kom's gedicht vaarwel, Akoeba, vaarwel! Was voor kunstenaar Jikke van Loon het uitangspunt bij het maken van het beeld. Het ontwerp voor het monument hakte Van Loon uit het hout van een gele kabbes, een boom die zij uit het binnenland van Suriname haalde en per boot naar Nederland verscheepte.

In deze reis van Surinaams hout ligt een bijzondere gelijkenis met de persoonlijke geschiedenis van Anton de Kom: een man 'uit het goede hout gesneden' wordt met zijn gezin op gezag van het Nederlands gouvernement - onder dwang- getransporteerd van Suriname naar Nederland.